- Mesajlar
- 3,888
Bunları elektronik(elektronik) eğitimi de aldığım için söylüyorum. Yani oradan buradan toplama bilgiler değil. Bire bir bildiğim ve uyguladığım bilgiler. Elektrik(elektrik) ve elektironik(elektronik) konularında onlarca yıl önce aldığım belgelerim de, mesleksel geçmişim de var; ayrıca elektironik alanında kalfalık belgem de var. Merak eksikliği ya da yokluğu ile düşünür, alim, bilge, bilimci, aydın, kültürlü, çağdaş, uygar, üniversite öğrencisi, üniversite okumuş olunmaz.
Her ne kadar adı tasarruf ampülü ya da tasarruflu ampül olsa da gerçekte tasarruf var mı tasarruflu ampülde? Sıradan ampül ise 0.5- 1 TL ve 1 yıl rahat gider.
Soruyorum: Tasarruflu ampülünü 1 yıldan çok kullanabilen kaç kişi var? Benim aldığım bir tasarruflu ampül; iki ay sonra bozulmuş idi ama iyi ki 2 yıl güvenceli(garantili) idi. Ancak güvencelisi bu ise, güvencesizi nasıldır acaba?
Gelelim anlatmak istediğim konuya. Sıradan ampül, sıradan bir ampüldür; camdan, fitilinden, gazından ve metal kısımından(kısmından) oluşur. Bozuldu mu atarsın. Peki ama ya tasarruflu ampüller? Tasarruflu ampüller, sıradan ampüller gibi değillerdir; pilastik(plastik) bölümlerinin içleri elektironik (elektronik) parçalar ile doludur. Tasarruflu ampülün fiyatı; vatının yanısıra; pilastik kısımının içindeki elektironik parça sayısı ile de ilgilidir. Ama şu da var ki; 30 vatlık her tasarruflu ampülün, pilastik bölümünün içinde, aynı sayıda parça yok. Bu neden ile de; aynı vata sahip tasarurruflu ampüller, değişik fiyata sahip olabilirler. O parçalardan neler mi yapılabilir? Sayayım: İki tane adaptör(köprü diyotlardan); iki tasarruf ampüldeki elektironik(elektronik) parçalardan(bobin ve direnç) bazıları ile, bilgisayarlar için sprinter(siprintır). Elektironik bilgisi daha çok olanlar, daha çok kullanım sağlayabilirler. Bu parçalardan; radyolar, teypler, müzik setleri, cep telefonu şarj aletleri için adaptörler ve şarjlı piller için şarj aletleri yapılabilir.
Peki; tasarruflu ampüllerin en az parçalı olanlarının, pilastik bölümlerinin içlerindeki hangi elektironik parçalar var? Bunlar şunlar:
A- Beş tane kondansatör ki ikisi 250 voltluk ve kutuplu kondasatör; bir tanesi 50 voltluk vekutuplu kondansatör. Kondansatörlerin fiyatları; sığaları yanında temel olarak bir de dayandıkları volt ile artar. Yani bunlar ucuz da olsalar; sıradan, en ucuz kondansatörler değil.
B- İki tane ucuz tıransistör(transistör).
C- Altı tane diyot.(Bir tane tam dalga köprü diyot; üç tane yarım dalga doğrultmaç(adaptör) yapılabilir.)
D- Dört tane direnç(rezistans).
E- Bir tane küçücük tırafo(trafo).
F- Bir tane şok bobini.
Yani toplam: 14 elektironik parça.
Daha çok parçalı tasarruf ampüllerinde ise şu parçalar var:
A- Yedi tane kondansatör. (Bir tanesi: 400 voltluk ve kutuplu kondansatör.)
B- İki tane tıransistör ki ötekilerden pahalı olanlardan.
C- Sekiz tane diyot. (İki tane köprü diyot; altı tane yarım dalga doğrultmaç yapılabilir.)
D- Dokuz tane direnç.
E- Bir tane küçücük tırafo.
F- Bir tane şok bobini.
G- Bir tane bobin. (İki tanesi, sprinter yapımında kullanılabilir ki bir sprinter 4 TL’dir.)
Yani toplam: 29 elektironik parça.
Sonuçlar:
1- Tasarruflu ampüller gerçekten yıllarca dayanıyor mu? Gerçekten parasal açıdan da tasarruflular mı?
2- Bozulunca atacağınız her tasarruflu ampül ile gerçekte 14-29 tane arası elektironik parçayı atmış oluyorsunuz ki bu parçalar Türkiye’ye döviz ile, öteki ülkelerden geliyor. Yani çöpe gerçekte döviz atmış oluyorsunuz. Çöpe atılan ekmeklerin hesaplarını yapanlar; bir de tasarruf ampüllerini çöpe attıklarında; çöpe attıkları dövizi ve o döviz ile ne kadar ekmek alınabileceğini de hesaplasınlar.
3- Tasarruf ampüllerindeki sağlam elektironik parçalar ile; en az bir adaptör ya da bir köprü diyot ya da bir sprinter yapılabilir. Bunlara da döviz veriyoruz,ülke olarak. Sprinter bu ülkeye, Çin’den geliyor ve tanesi 4 TL’ye satılıyor. Diyelim ki Türkiye’ye girişi 1 TL karışılığı döviz. Bir adaptörün Türkiye’ye girişi de 1 TL olsun. Hesaplayalım; Türkiye’ye yılda,döviz ile, dışarıdan, kaç tane sprinter ve tasarruflu ampüldeki tırafodan geliyor? Yine düşünelim; bu parçaları tek tek, parçacıdan alsak, kaça gelir? Ve bu parçaların tümü de ne acı ki döviz ile, dışarıdan geliyor; düşünelim bakalım, bu parçalar için yılda ne kadar döviz gidiyor?
Birşeyi, bozuldumu atmak, kolay. Ama; önemli olan; bozuk şeylerden, kullanılabilecek şeyler yapmak. Usta ile, sıradan insan arasındaki temel fark şudur: Sıradan insan; bozulan, kırılan, eskiyen herşeyini atar; usta ise kullanabileceği hiçbirşeyi atmaz ve yeni şeyler üretir onlardan. Bu açıdan da toplumları; sıradan toplumlar ile usta toplumlar diye de ikiye ayırabiliriz. Doğal ki insanları da, devletleri de.
Çözümsel önerim: Nasıl ki biten piller toplanıyor, çevreye zarar vermesinler diye; aynı biçimde; bozulan tasarruflu ampüller ve telefon şarj aletleri de toplanabilir. Telefon şarj aletlerinde de bu parçalardan var ve genelde telefon şarj aletlerinin yalnızca kabloları kopar, içten ya da şarf aletine giren yerlerinden. Bozulan tasarruf ampülleri, bozulan adaptörleri ve bozulan şarj aletleri; toplanıp ekonomiye yeniden kazandırılsalar; gerçek ki büyük bir ekonomi ve döviz tasarrufu sağlar.
Evet; basit bir tasarruf ampülü denilen şey; 14-29 arası, döviz ile getirilen parçadan oluşuyor. Elin adamı; yoktan, elektironiği yaratmış. Biz; var olan bu parçalardan birşeyler yaratmıyor isek, yazık bize. Sömürge olmak her zaman zor ile olmaz; istek ile, gönüllük ile de olur.
İstekli miyiz? Gönüllü müyüz?
Necdet Gürçiftçi
Patentsiz, dinsiz, yerli üretim bir Türk/Türkiye bilgesi
2011-Ekim ayında internetde yayınlandı.
Kaynak
