- Mesajlar
- 711
Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Sosyal ve Kültürel Etkileri Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Sosyal ve Kültürel Etkileri Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Sosyal ve Kültürel Etkileri Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Sosyal ve Kültürel Etkileri
BİT bilgiye erişime ve iletişime yenilikçi çözümler sunarak toplumun düşünüş ve yaşayış
biçimini değiştirmektedir. BİT insanların bilgiye ulaşım yollarını değiştirerek toplumun
sosyal refah düzeyini yükseltmektedir. Sosyal ağlar ve internet, bilgi paylaşımına yeni
boyutlar katarken, bilgiye eskisinden çok daha hızlı ulaşılabilmekte ve bu sayede
insanlar daha hızlı bir şekilde bilgi üretmeye devam etmektedir. Bu noktada örtük bilgi ve
açık bilgi kavramlarının bilgi toplumundaki döngüsünü göz önünde bulundurmak büyük
önem taşımaktadır. Birey depolanmış veya kodlanmış açık bilgiye kendi yaratıcılığını
katarak kişisel tecrübeleri, yaşantıları ve sosyal örüntüleriyle şekillenen örtük bilgiyi
oluşturmaktadır. Diğer yandan, tüm açık bilgilerin örtük bilgilerden oluştuğu göz önüne
alınmalıdır. BİT’in açık bilgiyle örtük bilgi arasındaki bu döngüyü sağlayan medyayı
oluşturması, BİT’in araştıran ve sorgulayan nesiller yetişmesindeki önemini
göstermektedir. Bu vasıflara sahip nesiller aynı zamanda istihdam için de en önemli
kaynaktır; zira bilgiye rahatlıkla erişebilen, araştırmaya ve sorgulamaya yetkin bir iş
gücüyle üretkenlik ve yaratılan katma değer de artacaktır [13].
BİT’in gelişimiyle ortaya çıkan e-katılım olgusuyla, artık birçok devlet, internet siteleri
aracılığıyla, vatandaşlarının yorumlarını ve tepkilerini ifade edebilmelerine olanak
sağlamaktadır. Bu sitelerin büyük bir çoğunluğunda anketler ve iletişim sayfaları
kullanılmakta; ancak bu e-katılımın yalnızca görünen kısmını oluşturmaktadır. BİT
vatandaşlara, hükümetin işleyişini doğrudan etkileyebilecekleri yollar sağlayabilmektedir.
Elektronik katılım, elektronik oy vermenin çok daha ötesine geçerek vatandaşlar ve
devlet arasındaki dinamikleri değiştirmektedir. Özellikle, Web 2.0 ve sosyal ağların
yarattığı mecralar sayesinde, artık politikacılar ve karar mercileri bu ortama uyum
sağlamak ve gündemlerini ona göre düzenlemek zorundadırlar [14].
BİT, bireylerin demokratik haklarından daha etkin bir şekilde faydalanabilmesini
sağlayan araçlar sunmaktadır. İnternetteki özgür ve bağımsız platformlarla, daha
katılımcı bir demokrasi sunması her bireyin fikirlerini daha fazla insana duyurmasını
sağlamaktadır. Yasalarla güvence altına alınan fikir veifade hürriyeti, BİT’le birlikte her
bireyin daha etkin bir şekilde faydalanabildiği bir hak olmuştur. Demokratik toplumların
devletten şeffaflık beklentileri, devletlerin BİT’in sunduğu platformlardan etkin bir şekilde
faydalanmasıyla tatmin edilebilir duruma gelmiştir. Kadın ve azınlıklar gibi birçok
dezavantajlı kesimin hakları, BİT’in toplumda farkındalık yaratmak konusunda sağladığı
kolaylıklar sayesinde daha kolay ön plana çıkarılabilmektedir [15]. Kitlelere içerik
üretiminde sunduğu imkanlardan dolayı, internet toplumun her kesiminin fikirlerini
yaymak konusunda televizyon, gazete, radyo gibi bir önceki nesil BİT cihazlarından daha
başarılıdır.
Sosyal sermaye kavramı, bir arsanın fiziksel sermaye olması gibi hayatı kolaylaştıran
veya zenginleştiren bütün sosyal ilişkilerin oluşturduğu sermayedir [16]. İnternet özellikle
sosyal ağlar sayesinde insanların diyaloglarını sürdürebilmelerini sağlamaktadır. Bu da
sosyal sermayenin gelişmesine neden olmaktadır. Bu görüşün aksine sosyal ağların ve
internetin insanlar arasındaki güçlü ağları zayıflattığı ve içini boşalttığı görüşü de
bulunmaktadır. Bu karşı görüş aynı zamanda, teknoloji temelli diyalogların aynı
ortamdaki insanlarla yüz yüze kurulacak diyaloglardan çalmasından ötürü sosyal
sermaye üzerinde olumsuz etki yaratacağı önermesiyle de desteklenmektedir [17].
BİT kullanımın, toplumlardaki sosyal etkilerinin daha somut örnekleri arasındaysa,
devletin eğitim, sağlık, kamu hizmetleri ve iletişimde getirdiği yenilikler sayılmaktadır.
BİT’e erişimi olan bir toplumda eğitimin ülke genelinde geniş kitlelere eşit şartlarda
sunulması mümkündür. Uzaktan eğitim programlarından, okullardaki genişbant bağlantılı
bilgisayar laboratuvarlarına kadar birçok yenilik sayesinde hem öğrenciler hem de eğitim
görmeyen yetişkinler bilgiye daha kolay erişebilme şansı elde edebilmektedir. Ayrıca BİT
destekli eğitim programları sayesinde örgün ve yaygın eğitimin içeriği ve kalitesinin
artırılması ve sürekliliğinin sağlanması mümkündür. Uygulanan e-öğrenme yöntemleriyle
hayat boyu öğrenme tüm kitlelere sunularak kişisel gelişim ve sosyal kalkınma
desteklenebilmektedir.
Sağlık hizmetlerinde BİT’in kullanılmasıyla hem bireyler sağlıklarını daha yakından ve
bilinçli takip edebilmekte hem de doktorlar daha etkili ve verimli çalışabilmektedir. Mobil
sağlık hizmetleriyle kişinin sağlığını her yerden gerçek zamanlı olarak kontrol altında
tutmak mümkünken, e-sağlık sistemleriyle doktorlar hasta takiplerini daha kapsamlı bir
şekilde yapabilmektedir. E-sağlık ve m-sağlık hizmetleri, aynı zamanda, yaşlı ve
engellilerin, sağlıklarını daha kolay ve detaylı bir şekilde takip edebilmelerini
sağlamaktadır.
e-Sağlık konusu Bilgi ve İletişim Teknolojileri Destekli Yenilikçi Çözümler ekseninde kapsamlı olarak
incelenmektedir.
BİT kamu hizmetlerini internetten sağlayarak hem vatandaşların zaman kaybını
önlemekte hem de devletin masraflarını azaltmaktadır. Bu nedenle, BİT hem
vatandaşların daha iyi hizmet albilmesi hem de devletin çalışmalarını daha verimli
yürütebilmesi bakımından önem arz etmektedir [11].
BİT’in bireylerin hayatına etkisini en fazla hissettirdiği konu olan iletişim ise BİT ile birlikte
daha kolay bir hale gelmiştir. BİT, cep telefonları, e-postalar ve sosyal ağlar sayesinde
bireylerin çevreleriyle her an iletişimde kalabilmesine imkan sağlamasının yanı sıra,
insanları ortak ilgileri ve amaçları doğrultusunda bir araya getirmek için de ortam
yaratmaktadır.
BİT bilgiye erişime ve iletişime yenilikçi çözümler sunarak toplumun düşünüş ve yaşayış
biçimini değiştirmektedir. BİT insanların bilgiye ulaşım yollarını değiştirerek toplumun
sosyal refah düzeyini yükseltmektedir. Sosyal ağlar ve internet, bilgi paylaşımına yeni
boyutlar katarken, bilgiye eskisinden çok daha hızlı ulaşılabilmekte ve bu sayede
insanlar daha hızlı bir şekilde bilgi üretmeye devam etmektedir. Bu noktada örtük bilgi ve
açık bilgi kavramlarının bilgi toplumundaki döngüsünü göz önünde bulundurmak büyük
önem taşımaktadır. Birey depolanmış veya kodlanmış açık bilgiye kendi yaratıcılığını
katarak kişisel tecrübeleri, yaşantıları ve sosyal örüntüleriyle şekillenen örtük bilgiyi
oluşturmaktadır. Diğer yandan, tüm açık bilgilerin örtük bilgilerden oluştuğu göz önüne
alınmalıdır. BİT’in açık bilgiyle örtük bilgi arasındaki bu döngüyü sağlayan medyayı
oluşturması, BİT’in araştıran ve sorgulayan nesiller yetişmesindeki önemini
göstermektedir. Bu vasıflara sahip nesiller aynı zamanda istihdam için de en önemli
kaynaktır; zira bilgiye rahatlıkla erişebilen, araştırmaya ve sorgulamaya yetkin bir iş
gücüyle üretkenlik ve yaratılan katma değer de artacaktır [13].
BİT’in gelişimiyle ortaya çıkan e-katılım olgusuyla, artık birçok devlet, internet siteleri
aracılığıyla, vatandaşlarının yorumlarını ve tepkilerini ifade edebilmelerine olanak
sağlamaktadır. Bu sitelerin büyük bir çoğunluğunda anketler ve iletişim sayfaları
kullanılmakta; ancak bu e-katılımın yalnızca görünen kısmını oluşturmaktadır. BİT
vatandaşlara, hükümetin işleyişini doğrudan etkileyebilecekleri yollar sağlayabilmektedir.
Elektronik katılım, elektronik oy vermenin çok daha ötesine geçerek vatandaşlar ve
devlet arasındaki dinamikleri değiştirmektedir. Özellikle, Web 2.0 ve sosyal ağların
yarattığı mecralar sayesinde, artık politikacılar ve karar mercileri bu ortama uyum
sağlamak ve gündemlerini ona göre düzenlemek zorundadırlar [14].
BİT, bireylerin demokratik haklarından daha etkin bir şekilde faydalanabilmesini
sağlayan araçlar sunmaktadır. İnternetteki özgür ve bağımsız platformlarla, daha
katılımcı bir demokrasi sunması her bireyin fikirlerini daha fazla insana duyurmasını
sağlamaktadır. Yasalarla güvence altına alınan fikir veifade hürriyeti, BİT’le birlikte her
bireyin daha etkin bir şekilde faydalanabildiği bir hak olmuştur. Demokratik toplumların
devletten şeffaflık beklentileri, devletlerin BİT’in sunduğu platformlardan etkin bir şekilde
faydalanmasıyla tatmin edilebilir duruma gelmiştir. Kadın ve azınlıklar gibi birçok
dezavantajlı kesimin hakları, BİT’in toplumda farkındalık yaratmak konusunda sağladığı
kolaylıklar sayesinde daha kolay ön plana çıkarılabilmektedir [15]. Kitlelere içerik
üretiminde sunduğu imkanlardan dolayı, internet toplumun her kesiminin fikirlerini
yaymak konusunda televizyon, gazete, radyo gibi bir önceki nesil BİT cihazlarından daha
başarılıdır.
Sosyal sermaye kavramı, bir arsanın fiziksel sermaye olması gibi hayatı kolaylaştıran
veya zenginleştiren bütün sosyal ilişkilerin oluşturduğu sermayedir [16]. İnternet özellikle
sosyal ağlar sayesinde insanların diyaloglarını sürdürebilmelerini sağlamaktadır. Bu da
sosyal sermayenin gelişmesine neden olmaktadır. Bu görüşün aksine sosyal ağların ve
internetin insanlar arasındaki güçlü ağları zayıflattığı ve içini boşalttığı görüşü de
bulunmaktadır. Bu karşı görüş aynı zamanda, teknoloji temelli diyalogların aynı
ortamdaki insanlarla yüz yüze kurulacak diyaloglardan çalmasından ötürü sosyal
sermaye üzerinde olumsuz etki yaratacağı önermesiyle de desteklenmektedir [17].
BİT kullanımın, toplumlardaki sosyal etkilerinin daha somut örnekleri arasındaysa,
devletin eğitim, sağlık, kamu hizmetleri ve iletişimde getirdiği yenilikler sayılmaktadır.
BİT’e erişimi olan bir toplumda eğitimin ülke genelinde geniş kitlelere eşit şartlarda
sunulması mümkündür. Uzaktan eğitim programlarından, okullardaki genişbant bağlantılı
bilgisayar laboratuvarlarına kadar birçok yenilik sayesinde hem öğrenciler hem de eğitim
görmeyen yetişkinler bilgiye daha kolay erişebilme şansı elde edebilmektedir. Ayrıca BİT
destekli eğitim programları sayesinde örgün ve yaygın eğitimin içeriği ve kalitesinin
artırılması ve sürekliliğinin sağlanması mümkündür. Uygulanan e-öğrenme yöntemleriyle
hayat boyu öğrenme tüm kitlelere sunularak kişisel gelişim ve sosyal kalkınma
desteklenebilmektedir.
Sağlık hizmetlerinde BİT’in kullanılmasıyla hem bireyler sağlıklarını daha yakından ve
bilinçli takip edebilmekte hem de doktorlar daha etkili ve verimli çalışabilmektedir. Mobil
sağlık hizmetleriyle kişinin sağlığını her yerden gerçek zamanlı olarak kontrol altında
tutmak mümkünken, e-sağlık sistemleriyle doktorlar hasta takiplerini daha kapsamlı bir
şekilde yapabilmektedir. E-sağlık ve m-sağlık hizmetleri, aynı zamanda, yaşlı ve
engellilerin, sağlıklarını daha kolay ve detaylı bir şekilde takip edebilmelerini
sağlamaktadır.
e-Sağlık konusu Bilgi ve İletişim Teknolojileri Destekli Yenilikçi Çözümler ekseninde kapsamlı olarak
incelenmektedir.
BİT kamu hizmetlerini internetten sağlayarak hem vatandaşların zaman kaybını
önlemekte hem de devletin masraflarını azaltmaktadır. Bu nedenle, BİT hem
vatandaşların daha iyi hizmet albilmesi hem de devletin çalışmalarını daha verimli
yürütebilmesi bakımından önem arz etmektedir [11].
BİT’in bireylerin hayatına etkisini en fazla hissettirdiği konu olan iletişim ise BİT ile birlikte
daha kolay bir hale gelmiştir. BİT, cep telefonları, e-postalar ve sosyal ağlar sayesinde
bireylerin çevreleriyle her an iletişimde kalabilmesine imkan sağlamasının yanı sıra,
insanları ortak ilgileri ve amaçları doğrultusunda bir araya getirmek için de ortam
yaratmaktadır.