Epizodik Çağrışımsal Anımsama Tekniği | Hafıza | Öğrenme | Bellek | Ezberleme | Akılda Tutma

Epizodik Çağrışımsal Anımsama Tekniği, kolay öğrenme, akılda tutma, hafıza, ezberleme, kavrama, uzun süreli bellek, zeka geliştirme için çok önemli bir metod ve tekniktir.
Öğrendiklerinizi unutmamak istiyorsunuz. Bir sürü şey denediniz olmadı, değil mi? Bunun için bir formülümüz daha var.

Hatırlamak diğer bir ifade ile anımsamak hayatımızdaki en önemli zihni faaliyetlerimizden birisidir. Bazen hafızamızın zayıf oluşundan dolayı üzülürüz, hayıflanırız. Bazı şeyleri unuturuz. Unutmak bazen iyi olsa da genelde bize zarar verir. Yaşadığımız kötü şeyleri çabucak unutmak isteriz. Ama öğrendiğimiz güzel şeyleri ise hep hafızamızda tutmaya çabalarız. Çoğunlukla her insan az veya çok hafıza problemi yaşar. Öğrendiklerimizin daha kalıcı olması için sihirli formüller ararız. Değişik teknikleri deneriz. Daha iyi hafıza için beslenme tavsiyelerinin peşine düşeriz. Unutkanlıktan kurtulmak için uykumuza özen gösteririz. Ve daha nice yöntemlere ve tavsiyelere sarılırız.

Gelin unutkanlığa farklı bir yönden bakalım. Hani ticarette klişe olmuş bir tabir vardır ya. Alırken kazanırsın diye. Tacir bir malı alırken ne kadar uygun fiyata alırsa o kadar kar etme oranı artar. Çünkü satabileceği fiyat az veya çok bellidir. Dolayısı ile ne kadar uygun fiyata alabilirse kar oranını o nisbette yüksek tutmuş olur. Öğrenmeye, akılda tutmaya, hatırlamaya ve unutmaya bu açıdan bakalım. Öğrenirken ne kadar güçlü öğrenirsek o kadar kolay hatırlarız. Öğrenirken ne kadar fazla duyguyu işin içine dahil edebilirsek kazanımlarımız o kadar kalıcı olur. Öğrendiklerimiz ile ne kadar sağlam bağlar kurarsak o kadar kolay hatırlarız.

Epizodik öğrenme ve epizodik hafıza bu yönüyle akılda tutma tekniği açısından çok önemli kavramlardır. Epizodik öğrenme, bir olay sonucunda gerçekleşen davranış değişikliğidir. Özellikle de korku, heyecan, sevinç ve öfke gibi duygularla deneyimlenen olaylar epizodik hafıza denen belleğimizde tutulur. İşlemsel bellek ve semantik bellek türlerinin aksine epizodik bellekten bilgileri geri almak daha kolaydır. Gittiğiniz bir yeri, yaşadığınız bir olayı, anılarınızı kolay kolay unutmazsınız. Hele bir de işin içine korku, neşe ve öfke gibi yoğun duygularınız girmişse yıllar sonra bile kolaylıkla olayın bütün detaylarını hatırlarsınız. Öğrendiğiniz bir matematik formülünü veya bir İngilizce kelimeyi hemen unutsanız da gittiğiniz bir geziyi kolay kolay unutmazsınız. Diğerleri farklı bellek türlerinde tutulurken gezi ve anı gibi olaylar epizodik bellekte tutulur. Bilimsel çalışmalar, insanların epizodik bellekteki bilgilerini daha kolay ve net hatırladıklarını ortaya koymuştur. Epizodik bellek araştırmaları, insanların çok fazla bilgiyi hafızalarında saklayabileceklerini göstermiştir.

Çoğunuz duymuştur. Hafıza Sarayı diye popüler bir kavram var. Sharlock Holmes ile ilgili bir hikayede geçiyor. Kökeni ise daha eskilere dayanır. Latince’de “Method of Loci” olarak geçmektedir. Buradaki "Loci", yer ve mekan gibi anlamlara gelen ‘location’ kelimesi ile aynı anlamdadır. Bu sebeple mekan metodu olarak da bilinir. Defalarca dünya hafıza şampiyonu olan Dominic O`Brien, 2808 iskambil kâğıdını ezberlerken de bu tekniği kullandığı söyleniyor. Tekniğimiz bir yönüyle Hafıza Sarayı tekniğine benziyor olsa da oldukça farklı bir teknik. Epizodik bellekten faydalanarak kendi hafıza haritamızı oluşturabiliriz. Çağrışımsal ilişkiler kurup sağlam bağlar ile bellekte bilgileri daha güzel organize edebiliriz. Yaşadığımız anılarımıza seyahatler düzenleyerek öğrenmek istediğimiz şeyleri anılarımıza ve o an yaşadığımız duygularımıza eklemleyebiliriz. Böylece hatırlamak daha kolay olur.

Bir örnek uygulama ile tekniğe yakından bakalım. Şimdi hafızamızda tutmak istediğimiz 10 kelime olsun.

Extol: övmek, methetmek
Jubilant: çok sevinçli
Inept: beceriksiz, yeteneksiz
Forsake: terketmek, bırakmak, heştinmek.
Abhor: nefret etmek, iğrenmek
Candor: samimiyet,
Acquiesce: karşı çıkmamak, razı olmak
Gluttony: oburluk
Panacea: her derde deva ilaç
Insular: tecrit edilmiş

Bu 10 kelimenin kaç tanesini hatırlayabilirsiniz? Kaç tanesini anlamları ile birlikte sayabilirsiniz? Çok zor değil mi? Belki fotografik bir hafızaya sahipseniz hatırlayabilirsiniz. Aksi takdirde hepsini hatırlamak oldukça zor. Şimdi Epizodik Çağrışımsal Anımsama Tekniğini uygulayarak tekrar belleğimize almaya çalışalım...

Örnek uygulamanın devamı videoda...