Rekabet Kanunu 26 yıl sonra köklü şekilde değişti. Rekabetin korunmasına yönelik hazırlanan kanun teklifi Meclis’te yasalaştı. Tekelleşmeyi önleyecek adımlar AB normlarına uygun hale getirilecek.
Rekabet hukukunun Avrupa Birliği mevzuatı ile uyumlu hale getirilmesini amaçlayan kanun Meclis’ten geçti.
Bu doğrultuda, rekabet hukuku mevzuatına “Taahhüt ve uzlaşma müessesesi” adı altında iki yeni uygulama getirilecek.
Ticarette tekelleşmenin önüne geçilecek, bu alandaki incelemeler arttırılacak.
Hem elektronik ortamdaki veri ve bilgilerin, hem de tutulan defterlerin yerinde incelemelerle kopyası ve fiziki örnekleri alınabilecek.
Kanun, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un, “birleşme veya devralma” bölümünde değişiklik yapıyor, “hakim durum testi” yerine Avrupa Birliği (AB) hukukunda uygulanan “etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması testi” getiriliyor.
Buna göre, bir ya da birden fazla teşebbüsün, başta hakim durum yaratılması ya da mevcut bir hakim durumun güçlendirilmesi olmak üzere, ülkenin bütünü veya bir kısmında herhangi bir mal veya hizmet piyasasındaki etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak şekilde birleşmeleri veya herhangi bir teşebbüsün ya da kişinin, diğer bir teşebbüsün mal varlığını yahut ortaklık paylarının tümünü, bir kısmını ya da kendisine yönetimde hak sahibi olma yetkisi veren araçları, miras yoluyla iktisap durumu hariç olmak üzere devralması hukuka aykırı ve yasak olacak.
Rekabet Kurulu, ihbar, şikayet ya da Ticaret Bakanlığının talebi üzerine veya resen, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un “rekabeti sınırlayıcı anlaşma, uyumlu eylem ve kararlar”, “hakim durumun kötüye kullanılması”, “birleşme veya devralma” maddelerinin ihlal edildiğini tespit ederse ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerine rekabetin tesisi için yerine getirilmesi ya da kaçınılması gereken davranışları ve teşebbüslerin belirli faaliyetlerini yahut ortaklık paylarını ya da mal varlıklarını devretmeleri şeklindeki yapısal tedbirleri nihai kararında bildirecek.
Davranışsal ve yapısal tedbirler, ihlalle orantılı ve ihlalin etkili biçimde sona erdirilmesi için gerekli olacak. Yapısal tedbirlere ancak daha önce getirilen davranışsal tedbirlerin sonuç vermediği hallerde başvurulacak. Davranışsal tedbirlerin sonuç vermediğinin nihai kararlarla tespit edilmesi halinde ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerine yapısal tedbire uyması için en az 6 ay süre verilecek.
Düzenlemeyle özellikle kartellerin ortaya çıkarılmasında hayati öneme haiz olan yerinde inceleme yetkisinin kapsamı daha da belirginleştiriliyor. Yerinde incelemelerde; “Defterlerini, fiziki ve elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde tutulan her türlü verilerini ve belgelerini inceleyebilir, bunların kopyalarını ve fiziki örneklerini alabilir” düzenlemesi getiriliyor.
Rekabet Kurumunun başkan yardımcılarının sayısı ikiden üçe çıkarılıyor.
Yasayla Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda, Rekabet Kurumunun personel kadro unvanları, kadro dereceleri ile sayılarına ilişkin temel kurallar açık olarak düzenleniyor.
Soruşturma konusu yapmayabilecek
Rekabet Kurulu, pazar payı ve ciro gibi ölçütleri esas alarak rakipler arasında fiyat tespiti, bölge veya müşteri paylaşımı ve arz miktarının kısıtlanması gibi açık, ağır ihlaller hariç olmak üzere, piyasada rekabeti kayda değer ölçüde kısıtlamayan anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği karar ve eylemlerini soruşturma konusu yapmayabilecek. Böylece kurum kaynaklarının öncelikli olarak daha önemli ihlallere yönlendirilmesi amaçlanıyor.
Düzenlemeyle Türk Rekabet Hukuku mevzuatına, AB mevzuatında yer alan taahhüt ve uzlaşma müesseseleri getirildi.
Yürütülmekte olan bir ön araştırma ya da soruşturma sürecinde ortaya çıkan rekabet sorunlarının giderilmesine yönelik olarak ilgili teşebbüs ya da teşebbüs birliklerince taahhüt sunulabilecek. Kurul söz konusu taahhütler yoluyla rekabet sorunlarının giderilebileceğine kanaat getirirse bu taahhütleri ilgili teşebbüs ya da teşebbüs birlikleri açısından bağlayıcı hale getirerek soruşturma açılmamasına veya açılmış soruşturmaya son verilmesine karar verebilecek.
Rakipler arasında fiyat tespiti, bölge veya müşteri paylaşımı ya da arz miktarının kısıtlanması gibi açık ve ağır ihlallerle ilgili olarak taahhüt kabul edilmeyecek.
Kurul bir karar verdikten sonra, “kararın alınmasına temel teşkil eden herhangi bir unsurda esaslı değişiklik olması”, “ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerinin verdikleri taahhütlere aykırı davranmaları”, “kararın taraflarca sunulan eksik, yanlış veya yanıltıcı bilgiye dayanılarak verilmiş olması” halinde tekrar soruşturma açabilecek.
Soruşturmaya başlanmasından sonra kurul, ilgililerin talebi üzerine veya resen, soruşturma sürecinin hızlı bitirilmesinden doğacak usuli faydaları ve ihlalin varlığına veya kapsamına ilişkin görüş farklılıklarını göz önüne alarak uzlaşma usulünü başlatabilecek.
Kurul, hakkında soruşturma başlatılan ve ihlalin varlığı ile kapsamını kabul eden teşebbüs veya teşebbüs birlikleri ile soruşturma raporunun tebliğine kadar uzlaşabilecek.
Bu çerçevede Kurul, hakkında soruşturma açılan taraflara, ihlalin varlığını ve kapsamını kabul ettikleri bir uzlaşma metni sunmaları için kesin bir süre verecek. Verilen süre geçirildikten sonra yapılan bildirimler dikkate alınmayacak. İhlal tespitinin ve idari para cezasının yer aldığı bir nihai kararla soruşturma sonlandırılacak.
İdari para cezasında yüzde 25’e kadar indirim
Uzlaşma usulü sonucunda idari para cezasında yüzde 25’e kadar indirim uygulanabilecek.
Sürecin uzlaşma ile neticelenmesi halinde, idari para cezası ve uzlaşma metninde yer alan hususlar uzlaşmanın taraflarınca dava konusu yapılamayacak.
Kanunu ihlal ettiği belirlenenlere yazılı savunmalarını 30 gün içinde Kurul’a göndermeleri tebliğ edilecek. Tarafların gönderecekleri savunmalarına karşı soruşturmayı yürütmekle görevlendirilenler 15 gün içinde ek yazılı görüş bildirecek ve bu da tüm Kurul üyeleri ile ilgili taraflara bildirilecek. Taraflar 30 gün içinde bu görüşe cevap verebilecekler. Haklı gerekçeler sunulması halinde bu süreler bir kereye mahsus olmak üzere ve en çok bir katına kadar uzatılabilecek.
Kurumun para, evrak ve her çeşit malları devlet malı hükmünde olacak. Kurul Başkan ve üyeleri ile Kurum personeli, görevleri nedeniyle işledikleri ve kendilerine karşı işlenen suçlar bakımından kamu görevlisi sayılacak.
Kurul başkan ve üyeleri ile kurum personelinin cezai ve hukuki sorumluluğuna ilişkin olarak Bankacılık Kanunu’nun cezaları düzenleyen maddesi kıyasen uygulanacak.
Personel kadrolarıyla ilgili düzenleme
Rekabet Kurumunda inceleme uzmanı kadrosunda bulunanlar rekabet uzmanı kadrolarına ve kıdemli koordinatör ile mesleki koordinatör kadrosunda bulunanlar rekabet başuzmanı kadrolarına; kurum danışmanı, Başkan danışmanı, idari koordinatör, müdür, araştırma uzmanı, basın danışmanı, sistem çözümleyici, veri iletişim uzmanı, programcı ve idari hizmet yetkilisi, idari hizmet uzmanı kadrolarında bulunanlar araştırmacı kadrolarına, garaj şefi kadrosunda bulunanlar şoför kadrosuna kadro dereceleriyle atanmış sayılacak.
Araştırmacı kadrosuna atananlar, kurumca ihtiyaç duyulan işlerde görevlendirilecek.
Genel Kurulda, Rekabetin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin kabul edilmesinin ardından, AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Bazı Kanunlarda ve 399 sayılı KHK’de Değişiklik Yapan Kanun Teklifi’nin görüşmelerine geçildi.
