İstanbul
Suudi Arabistan’ın doğusundaki Abqaiq ve Hujrat Khurais bölgelerinde Suudi devletinin petrol-gaz şirketi Aramco’ya ait 2 tesisine, 14 Eylül’de yerel saatle 04.00’te silahlı insansız hava aracıyla (SİHA) saldırı düzenlenmişti. Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, füze savunma sistemleri gelişmiş olmasına rağmen ABD’nin Suudi Arabistan’ı koruyamadığını ve istihbarat zafiyeti olduğunu söyledi. Prof. Dr. Caşın, “Suudi Arabistan ile ABD arasındaki ilişkiler kesintiye uğratacaktır” dedi.
Suudi Arabistan İçişleri Bakanlığı, tesislere saldırı ardından büyük çaplı bir yangının çıktığını; Abqaiq ve Khurais petrol yerleşkelerinden yükselen alevlerin, sabahın erken saatlerinde kontrol altına alındığını duyurmuştu.
Suudi Haber Ajansı SPA, Suudi Arabistan İçişleri Bakanlığı Sözcüsünün, 2 petrol tesisinin, ‘silahlı insansız hava araçları’ (SİHA) tarafından hedef alındığını açıkladığını duyurmuştu. Saldırıyı, Yemen’deki Husi milisleri üstlenmişti ama ABD, saldırılardan İran’ı sorumlu tutuyor.
HUSİ ASKERİ SÖZCÜSÜ: SALDIRILAR NORMAL VE JET MOTORLU DRONE’LARLA GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Husi Askeri Sözcüsü Yahya Sarea, Twitter hesabından paylaştığı mesajında, tesislerin hâlâ hedeflerinde olduğunu ve her an tekrar saldırabileceklerini; ülkenin doğusundaki tesislere yapılan saldırıların normal ve jet motorlu drone’larla gerçekleştirildiğini ifade etti.
“10 İHA KULLANILDI”
Lübnan merkezli Al-Masirah televizyonuna konuşan Husi sözcüsü Sarea, saldırılarda 10 silahlı insansız hava aracının kullanıldığını söyledi.
NY TIMES: SALDIRI İÇERİDEN DE YAPILMIŞ OLABİLİR
New York Times gazetesi, Birleşmiş Milletler müfettişlerinin, Husilerin bin 500 kilometre menzilli İHA’lara sahip olduğunu ve Suudi Arabistan topraklarında yapılan saldırının, Yemen’deki Husi kontrolündeki bir bölgeden gerçekleşmiş olabileceğini söylediğini belirtti. Ancak, bu saldırının Irak ya da Suudi Arabistan içerisinden de yapılmış olabileceğine değinildi.
POMPEO: SALDIRILARIN YEMEN’DEN GELDİĞİNE DAİR HİÇBİR DELİL YOK
Twitter hesabı üzerinden açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, “Tüm tansiyonu azaltma çağrıları arasında, İran, şimdi dünyanın enerji arzına eşi görülmemiş bir saldırı başlattı. Saldırıların Yemen’den geldiğine dair bir kanıt yok” ifadelerini kullandı.
TRUMP: SUUDİ ARABİSTAN’DAN DOĞRULAMA BEKLİYORUZ
Suudi Arabistan’ın petrol şirketi Saudi Aramco’ya ait 2 tesise silahlı insansız hava aracıyla (SİHA) saldırı düzenlenmesine ilişkin ABD Başkanı Donald Trump, “Saldırının ardındakileri biliyoruz, Suudi Arabistan’dan doğrulama bekliyoruz” dedi.
Trump, Twitter üzerinden yaptığı açıklamasında, “Suudi Arabistan petrol şirketine saldırı düzenlendi. Bunu saldırının ardındakileri bildiğimize inanmamız için nedenlerimiz var. Hazırız ve Suudi Arabistan’dan saldırının ardında kim olduğunu doğrulamalarını bekliyoruz. Buna göre ne doğrultuda hareket etmemiz gerektiğine karar vereceğiz” İfadelerini kullandı.
TRUMP: İRAN’IN SALDIRIYLA İLGİSİ OLUP OLMADIĞINI GÖRECEĞİZ
ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan’a düzenlenen drone saldırısıyla ilgili sosyal medya hesabından bir açıklama yayınladı. Trump, “İran’ın gerçekte kendi hava sahalarında olmadığı halde, insansız hava aracını düşürdüğünü söylediğini iyi hatırlayın. Çok büyük bir yalan olduğunu bilerek bu hikayeye sıkı sıkıya bağlı kaldılar. Şimdi Suudi Arabistan’a yapılan saldırıyla ilgileri olmadığını söylüyorlar. Bunu göreceğiz?” diye paylaştı.
İRAN: İDDİALAR KABUL EDİLEMEZ
Suudi Arabistan’daki petrol tesislerine düzenlenen saldırıyla ilgili İran’ı suçlayan ABD’li yetkililere tepki gösteren İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Seyyid Abbas Musevi, bu iddiaların mesnetsiz ve kabul edilmez olduğunu vurgulayarak, “Bunlar İran karşıtı ‘maksimum yalan’ politikası doğrultusunda öne sürülen iddialardır” dedi.
RUHANİ: YEMEN HALKI, MEŞRU MÜDAFA HAKKINI KULLANIYOR
Ankara’da düzenlenen Üçlü Zirve sonrası düzenlenen ortak basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Saudi Aramco’ya düzenlenen saldırılarla ilgili soruya, “Yemen halkı, kendisine saldıranlara karşı meşru müdafaa hakkını kullanıyor. Bu olaylar, Yemen’e yönelik saldırıların bir sonucudur” cevabını verdi.
SUUDİ ARABİSTAN, 2 GÜN SONRA DUYURDU: İRAN SİLAHLARININ KULLANILDIĞINA DAİR KANIT VAR
Suudi Arabistan, olaydan bu yana saldırıyı ‘terörist bir saldırı’ olarak nitelemiş ancak bunu düzenleyenlere dair bir açıklamada bulunmamıştı. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, dün yaptığı açıklamada, Aramco tesislerine yapılan son saldırıda İran silahlarının kullanıldığına dair kanıtların bulunduğunu ve ön soruşturmalar sonrasında saldırıların kaynağının belirlenmesi için çalışmaların sürdüğünü duyurdu. Bakanlık, Suudi Arabistan’ın, küresel barışı ve güvenliği tehdit eden bu ağır saldırıyı kınadığını duyurdu.
PROF. DR. MESUT HAKKI CAŞIN SALDIRILARI DEĞERLENDİRDİ
Suudi Arabistan’ın petrol tesislerine yapılan saldırıyı ve sonrasında yaşananları değerlendiren Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, “ABD, Suudi Arabistan’ı koruyamadı, istihbarat zafiyeti var” dedi.
PROF. DR. CAŞIN: SUUDİ ARABİSTAN’A EKONOMİK AÇIDAN ZARAR VERMEK İSTİYORLAR
Saldırıdaki asıl amacın ekonomik nedenlere dayandığını söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi ve Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, “Suudi Arabistan’a ekonomik açıdan zarar vermek için, bunu Husi milislerinin yaptıklarını düşünüyorum. Zamanlamaları dikkat çekici, Aramco şirketi hisselerini satacaktı, Suudi Arabistan’ın ekonomisi iyi durumda değil. Böyle bir zamanda Aramco’nun hisseleri düşecek. Suudi Arabistan, petrol üretimini kısmi olarak durdurabilir” diye konuştu.
“İRAN’IN YAPTIĞINI İSPAT ETMEK GEREKİYOR”
Asimetrik saldırı taktiğinin uygulandığını dile getiren Prof. Dr. Caşın, saldırının dünya petrol arzına karşı yapıldığını ve bölgenin kritik olduğunu aktardı. Trump’ın doğrudan İran’ı suçladığını hatırlatan Prof. Dr. Caşın, ABD başkanının bunu ispatlaması gerektiğinin altını çizdi.
“ABD’DEN ALINAN İLERİ FÜZE SAVUNMA SİSTEMLERİ SALDIRIYI NEDEN GÖRÜP, VURAMADI?”
Saldırının eş zamanlı ve uzak mesafeden yapıldığını söyleyen Prof. Dr. Caşın, “Radar izleri henüz gösterilmedi. Buradaki asıl soru Suudi Arabistan’ın ABD’den aldığı ileri füze savunma sistemleri saldırıyı neden görüp, vuramadı? Bence burada ABD’nin savaş sanayinde de soru işaretleri oluştu. Suudi Arabistan ABD’nin savaş uçaklarını kullanarak her gün Yemen’i bombalıyor. O kadar radar sistemleri var, bin kilometre mesafeden gelip Suudi Arabistan’ı vurdular. Elimizde, nasıl fark etmediklerine dair bir bilgi yok. Bu yöntem asimetrik saldırı taktiğidir. Eş zamanlı uzak mesafeden yapıldı. Husiler henüz bir devlet değil ve terör örgütü olarak kabul ediliyor. Devlet olmayan bir örgütün bu kadar zarar vermesi büyük bir meseledir” ifadelerini kullandı.
“BAŞKA BİR DEVLET DE YAPMIŞ OLABİLİR”
İran’a yaptırım olacağını belirten Prof. Dr. Caşın, “Husiler saldırıyı üstlendi ama başka bir devlet de yapmış olabilir. Acaba Suudi Arabistan ile İran arasında savaş çıkartmak isteyen bir güç mü var. İran’a yaptırım olacağını düşünüyorum. Ekonomik yaptırımlar hali hazırda zaten devam ediyor. ABD’de yaklaşan seçim var. Trump, AB, Çin ve Japonya’nın baskısıyla İran ile el sıkışmak istiyor. Bu saldırı aslında Trump’ın Orta Doğu politikasının başarısız olduğunu, körfez ittifakını koruyamadığını gösteriyor” dedi.
“SALDIRI DİĞER TERÖR ÖRGÜTLERİ İÇİN DE KOZDUR”
Suudi Arabistan’ın saldırıdan endişe duyduğunu aktaran Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, ülkede pek çok petrol tesisi olduğunu hatırlattı. Prof. Dr. Caşın, “Bu tesisler bombalanmaya devam ederse ki Husiler yaptıkları açıklamada tekrar saldırı yapabileceklerini söyledi. Petrol fiyatları yükselebilir. Bu durum Türkiye’nin aleyhine olur. Petrol fiyatlarındaki artış Rusya’nın işine gelir çünkü onlar da üretiyor. Saldırı diğer terör örgütleri için de kozdur. Kritik yerlere İHA veya modern silahlarla saldırıda bulunabilir. Saldırı, enerji güvenliği açısından ciddi krizdir, artçı dalgaları mutlaka olacaktır” ifadelerini kullandı.
“SUUDİ ARABİSTAN İSTİHBARATININ ZAFİYETİ VAR”
Saldırıda kullanılan füzeye ilişkin net bir bilgi olmadığının altını çizen Prof. Dr. Caşın, “Bin kilometre uzun bir menzil ama yanıltmak için daha yakın mesafeden atılmış olabilir. Radar izlerinin olması gerekiyor. Bölgede yaptığı tahribatının resimleri de olmalıdır. Husilerin zamanlaması ve istihbaratının iyi olduğunu görüyoruz. Suudi Arabistan istihbaratının zafiyeti olduğunu görüyoruz. Hava savunma sistemlerinin zafiyeti var ve ABD onları koruyamadı. Bu durum Suudi Arabistan ile ABD arasındaki ilişkileri kesintiye uğratacaktır. ABD silah şirketlerinin güvenilmez olduğu ortaya çıktı çünkü petrol tesisleri vuruldu. ABD’nin Orta Doğu’daki liderlik misyonunda ciddi bir erozyon var. Saldırının füzeyle yapıldığı kesin ama menzili ve diğer özellikleri bilinmiyor. Bu bilgilerin Suudi Arabistan ve ABD’de olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
HUSİLER NE İSTİYOR?
İran devletinin Husilere hem silah hem de para yardımı yaptığını söyleyen Prof. Dr. Caşın, “Husiler bağımsızlık istiyor. Husilerin uçakları yok. Suudi Arabistan, F-15 ve F-16’lar gibi savaş uçaklarına sahip ama saldırıda büyük zarar aldı. Daha fazla zarar verebilirdi, atılan füzelerin çok iyi olduğu söylenemez. Suudi Arabistan’ın Yemen’i vuracağını düşünüyorum. ABD’de Yemen’i vurabilir” dedi.
Kaynak: DHA
