Organ bağışı konusunda Türkiye’de özellikle son yıllarda önemli yol kat edildi. Her yıl daha fazla insan organ bağışı kararı alarak düzenlenen kampanyalara destek oluyor. Tüm bu olumlu gelişmeler, organ nakli bekleyen hastalar için büyük bir umut kaynağı.

Böbrek nakli ilk sırada yer alıyor 

Kan, Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Daire Başkanlığının verilerine göre Türkiye’de 26 bin 667 hasta organ nakli listesinde bulunuyor. Bunlardan 22 bin 888’i böbrek nakli için bekleyen hastalar. Geride bıraktığımız 2019 yılında Türkiye’de 3 bin 861 böbrek nakli gerçekleştirildi. 2020’nin başlangıcından bugüne kadar gerçekleşen böbrek nakli sayısı ise 71… 

Organ nakillerinde ikinci sırayı karaciğer alıyor. 2020 itibarıyla 2 bin 232 hasta karaciğer nakli için bekliyor. 2019’da bin 776 kişinin karaciğer nakli gerçekleşti. 2020’nin ilk günlerinde ise 34 kişi karaciğer nakli ile tekrar sağlığına kavuştu. 

Kalp nakli bekleyenler için süreç biraz daha ağır işliyor. Çünkü böbreğe ve karaciğere nazaran uygun kalp bulunması çok daha zor. Buna rağmen Türkiye’de 2019’da 84 kalp nakli gerçekleşti. Ülke genelinde halen bin 162 kişi kalp nakli için sırada. 

Akciğer, pankreas ve ince bağırsak diğerlerine oranla daha az nakli gerçekleşen organlar… 2019’da 33 akciğer nakli, 3 pankreas nakli gerçekleşti. Şu an 89 hasta akciğer, 295 hasta pankreas ve 1 hasta ince bağırsak nakli için bekleyişini sürdürüyor. 

5 soruda organ nakli

-Organ nakli nasıl yapılıyor? 

Organ nakli, canlıdan ve kadavradan olmak üzere iki şekilde yapılıyor.

-Hangi organların nakli yapılabiliyor?

Canlıdan sadece böbrek ve karaciğer nakli yapılabiliyor. Kadavradan ise böbrek, karaciğer, pankreas, kalp, kalp kapakları, kornea, yüz, el, kol ve bacak nakilleri gerçekleştirilebiliyor.

-Nakil için hangi kıstaslar aranıyor?

Hayatını kaybeden herkesin organı alınmıyor. Kadavradan nakiller sadece beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerden yapılabiliyor. Bunun için öncelikle beyin ölümü gerçekleşen kişinin organ ve dokularının, nakil bekleyen hastalara uygun olup olmadığına bakılıyor.

-Organ nakli her hastanede yapılabiliyor mu?

Bu işlem her hastanede gerçekleştirilemiyor. Türkiye’nin 32 şehrindeki 103 sağlık kuruluşunda operasyonlar yapılabiliyor. 

-Hangi hastaya nakil yapılacağı nasıl belirleniyor? 

Beyin ölümü gerçekleşen bir hastanın organlarının kimlere nakledileceğine Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezi karar veriyor. Merkezin veri tabanındaki hastalar, belli kıstaslar göz önünde bulundurularak değerlendiriliyor ve nihai karar veriliyor. 

 Grafik: Bedra Nur Aygün

Kaynak: TRT